HIỂU NHƯ THẾ NÀO VỀ TỰ DO BÁO CHÍ !

Nguyễn Chiến Thắng

Khái niệm “Tự do báo chí” là mục tiêu phấn đấu của con người nhằm giành cho mình quyền được thông tin, trao đổi, giao tiếp, thể hiện nguyện vọng của con người một cách công khai, qua các phương tiện truyền thông đại chúng, không hề bị sự lệ thuộc, hạn chế nào.

Cần phải hiểu cho đúng về tự do báo chí, ảnh minh họa

Tuy nhiên, khi xã hội còn tồn tại giai cấp đối kháng, còn các mâu thuẫn về kinh tế, văn hóa thì báo chí không thể thoát khỏi lợi ích mang tính giai cấp. Vì vậy, không thể có tự do báo chí cho mọi giai cấp khi còn lợi ích đối kháng. Chỉ có thể có tự do báo chí đối với giai cấp này và hạn chế tự do báo chí với giai cấp khác hoặc mức độ tự do báo chí cho từng xã hội cụ thể có thể ít nhiều, rộng hẹp khác nhau tùy tương quan lực lượng giữa các giai cấp. Giai cấp thống trị bao giờ cũng sử dụng báo chí làm công cụ bảo vệ quyền lợi của giai cấp mình.

Tự do báo chí ở các nước Tư bản mà người ta vẫn rêu rao chỉ là giả hiệu. “Trong xã hội Tư bản, “Tự do báo chí” tức là tự do cho bọn giàu có dùng mỗi ngày hàng triệu bản báo chí để lừa lọc, làm đồi trụy và phỉnh phờ có hệ thống và không ngừng những quần chúng nhân dân bị bóc lột, bị áp bức, những người nghèo khổ….” như lời của một nhà nghiên cứu về Tư bản đã khẳng định.

Dưới chiêu bài “Tự do báo chí”, giai cấp tư sản tăng cường sức mạnh của mình bằng cách mua chuộc các cây bút, tổ chức đài phát thanh, truyền thanh, truyền hình, các phương tiện hiện đại để xuyên tạc sự thật, vu cáo địa phương, đàn áp và khống chế dư luận tìm cách mê hoặc, đổi trắng thay đen. Trong khi giai cấp tư sản rêu rao về tự do báo chí, thậm chí là tự do tuyệt đối, tự do rộng rãi đối với xã hội thì luật lệ tư sản về báo chí không kém sự hà khắc, chế độ kiểm duyệt càng ngặt nghèo. Tất cả các tòa soạn, nhà in,… nằm gọn trong tay giai cấp tư sản.

Đối với Chủ nghĩa xã hội, tự do báo chí là mục tiêu phấn đấu làm cho mọi thành viên trong xã hội có những điều kiện thỏa mãn ngày càng cao các nhu cầu viết báo, đọc báo, mua báo tức là sử dụng các phương tiện thông tin đại chúng một cách tự do nhất, được luật pháp và dư luận xã hội đảm bảo.

Làm báo là hoạt động xã hội nhưng cũng là làm công tác bằng nghiệp vụ báo chí. Khi xem xét về tự do báo chí không thể thoát ly quan điểm lập trường công tác mà phải gắn liền với điều kiện lịch sử cụ thể.

Ở nước ta, Hiến pháp đã xác lập quyền tự do dân chủ đối với công dân, trong đó có quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận. Trong Luật Báo chí tại Điều 2,4,5 đã quyết định rõ việc bảo đảm quyền tự do báo chí và tự do ngôn luận trên báo chí. Trong các văn kiện của Đảng ta đã xác định vai trò lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước đối với công tác báo chí, đồng thời quy định trách nhiệm của cơ quan, cán bộ, báo chí và quyền tham gia báo chí của công dân. Vấn đề tự do báo chí ở nước ta không chỉ khẳng định về mặt quan điểm tư tưởng mà còn được xác lập bằng những cơ sở pháp lý cần thiết để đảm bảo quyền tự do báo chí trong xã hội.

Nền tự do báo chí của nước ta trong giai đoạn hiện nay không phải là tự do vô hạn, tự do vô Chính phủ mà là nền tự do trong khuôn khổ pháp luật Việt Nam. Luật pháp bảo vệ quyền tự do báo chí vì mục tiêu xây dựng Xã hội chủ nghĩa, xây dựng đất nước, đáp ứng nhu cầu chính đáng của nhân dân. Đồng thời, pháp luật nước ta ngăn cấm các hoạt động báo chí gây phương hại đến vai trò lãnh đạo của Đảng, Nhà nước và lợi ích của nhân dân. Chúng ta hạn chế quyền tự do báo chí đối với các phần tử và khuynh hướng báo chí phản động, nhất là những kẻ lợi dụng báo chí đả kích, xuyên tạc, gây hoang mang trong quần chúng nhân dân nhằm gây bất ổn chính trị, phá hoại sự nghiệp xây dựng Chủ nghĩa xã hội của Đảng và toàn dân ta.