NHÌN LỊCH SỬ CHỈ MONG GIỮ CHO TRONG ẤM NGOÀI ÊM

Vừa rồi, toàn cõi năm châu bốn bể dồn tâm, dõi mắt vào diễn biến căng thẳng tranh chấp chính trị ở Miền Đông Ucraikne và công cuộc tìm kiếm chim sắt khổng lồ của Indonesia … Thôi thì quanh chuyện thế sự nhân gian thì muôn vạn luận đàm to nhỏ đủ cả. Thậm chí không ít “anh hùng bàn phím”, “siêu nhân bàn trà”, “đại ca bàn nhậu” còn bày tỏ ngu ý, hèn kế rằng mong mỏi quốc dân đồng bào ta có một cuộc can qua, chính biến như ở vùng bán đảo nọ để vật đổi sao rời, thay vua, hoán chúa… Hay lắm ông “rảnh rỗi” nông nổi ngồi nghĩ mình là bậc Khổng Minh, Tôn Tử… mưu sự thiên hạ trong tay, chê trách đương triều hao công tốn bạc phục sự tìm kiếm thứ phương tiện, con người không phải của xứ ta đang thất lạc đâu đó ngoài khơi kia.

Cay nghiệt hơn lắm kẻ còn rỉa rói quân đội nhàn cư vi, thừa giấy vẽ voi, bới việc ra làm để tiêu pha ngân lượng quốc gia trong khi mất cảnh giác với láng giềng dòm ngó, kiếm chuyện… Thôi thì mình cũng chỉ ăn thịt khô, uống rượu ngô, chạy xe Minks khói mù… chẳng dám bàn chuyện thiên đình, hạ giới, chỉ nhớ lại một câu chuyện lịch sử…. Một giai đoạn nội chiến và đen tối kéo dài gần 200 năm trong chính sử nước nhà.

500 năm trước, năm 1553 nhà Lê Trung Hưng khởi nghiệp nhờ Nguyễn Kim phò tá, đánh đuổi Mạc Triều, lập nên vua Lê Trang Tông. Mục đích “Phò Lê diệt Mạc” chỉ là cái cớ để nhà Trịnh dựng phủ chúa, thao túng quyền bính, lũng đoạn triều đình từ khi Trịnh Kiểm lên nắm giữ trọng trách. Lâu rồi thành quen, các vua Lê cũng trở nên đớn hèn, rũ tay phủi áo để cho chúa Trịnh định đoạt mọi việc triều chính đến sinh hoạt hàng ngày. Đến mức khi người anh hùng Nguyễn Huệ đem quân ra Bắc diệt Trịnh Tông, xóa bỏ ngôi chúa, vua Lê Hiển Tông không mừng mà còn lo và than thở: Trời sai nhà chúa phò ta, chúa gánh cái lo, ta hưởng cái vui. Mất chúa tức là cái lo lại về ta, ta còn vui gì”. Thế sự rơi vào cảnh vua Lê, chúa Trịnh rối ren, Đoan quận công Nguyễn Hoàng lo sợ vạ thân và nghe theo lời khuyên của Trạng Trình Nguyễn Bình Khiêm: “Hoành Sơn nhất đái/ Vạn đại dung thân nên đã dong thuyền vào Nam dựng nghiệp. Cuối năm 1558, Nguyễn Hoàng đưa gia quyến, tùy tùng và họ hàng thân thuộc ở huyện Tống Sơn vào Thuận Hóa (nay là Quảng Nam) bắt đầu mở rộng thanh thế lực lượng, đối đầu với phủ chúa, hình thành thế lực đàng Trong - đàng Ngoài. Những năm sau này tình hình chính sự nước ta gần như rơi vào cảnh “Tam Quốc’ khi chúa Trịnh áp chế nhà Lê, nắm giữ Bắc Hà, chúa Nguyễn cát cứ từ phía Nam đèo Ngang và không ngừng mở rộng ra biển. Ngoài ra phía biên cương phía Bắc vùng Cao Bằng-Lạng Sơn vẫn trong tay tôn thất vương triều nhà Mạc… Đó là chưa kể đến hàng loạt các cuộc nổi dậy của các thủ lĩnh Hoàng Công Chất, Nguyễn Cử, Nguyễn Hữu Cầu…

 Cột cờ Hiền Lương – nơi gắn liền với sự kiện Trịnh - Nguyễn phân tranh

Tuy nhiên khi cục diện Nam - Bắc triều kết thúc cũng là lúc mâu thuẫn giữa hai tập đoàn Trịnh - Nguyễn đến ngày không thể dung hòa. Năm 1647 chiến tranh nổ ra, đất nước chia cắt hai miền lấy sông Linh Giang (sông Gianh) làm phân giới. Trong vòng 45 năm, quân Trịnh đã 6 lần tấn công với quy mô lớn vào Đàng Trong các năm 1627, 1633, 1643, 1648, 1661 và 1672. Nhìn toàn cục, lực lượng quân Trịnh mạnh hơn nhưng không lần nào giành được thắng lợi quyết định. Năm 1655, quân Nguyễn đánh ra Đàng Ngoài. Cuộc chiến kéo dài 5 năm, quân Nguyễn mới bị đẩy lui khỏi đất Nghệ An. Sau 7 lần đánh nhau, có lúc đã lôi kẻo cả người nước ngoài vào cuộc, mà kết cục không bên nào thôn tính được bên nào, năm 1672 cuộc chiến tranh chấm dứt, sông Gianh trở thành ranh giới tự nhiên giữa hai miền cho đến 100 năm sau… khi xuất hiện “Tam Kiệt” nhà Tây Sơn.

Trịnh - Nguyễn phân tranh được các sử gia cho rằng là một vết đen trong lịch sử dân tộc. Vì quyền lợi ích kỷ của dòng họ mình, cả Trịnh và Nguyễn đã xúc phạm đến tình cảm dân tộc và ý chí thống nhất thiêng liêng của người dân đất Việt. Chiến trường diễn ra ác liệt tại các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, đặc biệt là hai bên bờ sông Gianh khiến dân tình điêu đứng, người chết như ngả rạ, xương thành núi, máu thành sông như sử chép… Tham vọng thôn tính lẫn nhau của họ đã khiến nhiều của cải và nhân mạng phải hy sinh vô ích, tạo điều kiện cho thế lực ngoại bang nhòm ngó, can thiệp vào nước ta. Nhà Hậu Lê tồn tại song song với nhà Mạc từ 1533 đến 1592 và với Trịnh-Nguyễn từ 1592 đến 1789 hình thành nên nạn nội chiến Nam-Bắc triều gây nên bao cảnh đau thương thảm khốc trong nhân gian. Hơn thế nữa, cũng chính thời kỳ rối ren, hỗn loạn này đã góp phần sinh ra một tên vua bán nước đớn hèn bậc nhất trong lịch sử là Lê Chiêu Thống khi quỳ gối mở cửa rước đón 29 vạn quân Thanh vào xâm lược.

Lịch sử qua ngót 500 năm nhưng bài học hãy còn đó, non nước này mới thái bình thống nhất chưa tròn 40 năm, nay lắm kẻ “anh hùng rơm” ngồi đó hô hào “đánh”, “chiến”, “nổ súng”… Nhưng nghĩ kỹ mà coi, chiến tranh để làm gì, xâm lược, bành trướng hay phủ đầu…???

Những ai đã từng qua chiến tranh sẽ đều hiểu rằng, nếu còn có thể xin hãy giữ hòa bình bằng mọi cách. Xương máu nào mà không của nhân dân, sinh mạng nào mà không của dân tộc, đau thương nào mà không của đất nước chúng ta. Bây giờ không phải cái thời mà cầm lá cờ phi đến đâu cắm xuống rồi có thể nói đây là lãnh thổ của nước tôi. Và cũng không phải cái thời cứ ném khăn mùi xoa xuống là xách súng ra chuồng bò đấu một trận sinh tử, một mất một còn…

Chúng ta phải sống vì một thế sự hòa bình, vì một đất nước thịnh vượng, một gia đình hạnh phúc và vì chính một cái thân ta được yên ổn. Vụng miệng chứ giờ có chính biến, can qua, những kẻ kêu gào đòi “đánh” kia có ai cầm súng ra chiến trường hay lại tiếp tục ngồi làm tư lệnh bàn phím???… Máu và sinh mạng của nhân dân không phải để đánh đổi cho những điều phi lý, không có ý chí.

Chỉ mong sao cho trong ấm ngoài êm!

                                                                                  Hải Trang