ĐÔI ĐIỀU TRAO ĐỔI VỚI LUẬT SƯ HÀ HUY SƠN

Tĩn tò@

Tình cờ lướt mạng, đọc thấy tiêu đề và nội dung có tên “Bài bào chữa của luật sư Hà Huy Sơn cho Đinh Nhật Uy và bản kết luận điều tra của Công an tỉnh Long An” đăng ngày 31/10/2013, trên trang Boxit.net - boxit.blogspot.com. Đọc đi, đọc lại, có thể thấy đây là bài bào chữa khá công phu, lập luận khá gãy gọn, súc tích đi thẳng vào nội dung cần bàn, không khô khan hay hoa mỹ như một số luật sư khác vẫn đang diễn trong đời sống pháp luật hiện nay.

Luật sư Hà Huy Sơn

Trong bài bào chữa, luật sư Sơn có đưa ra nhiều điểm để trao đổi, tranh luận và đi đến kết luận hành vi của Đinh Nhật Uy không cấu thành tội phạm và đề nghị Hội đồng xét xử khách quan, công minh trả tự do ngay tại Tòa cho Uy.

Dưới góc độ là độc giả, chỉ xin trao đổi điểm 4 và điểm 5 trong phần “III. Không có chứng cứ, chứng minh tội phạm” của luật sư Sơn. Còn các vấn đề khác xin được để lại sau, khi có dịp xin được bàn tiếp.

Theo Cáo trạng, Kết luận điều tra thì Đinh Nhật Uy đã có hành vi sử dụng trang facebook cá nhân có tên “Đinh Nhật Uy” để phạm tội. Còn theo quan điểm bào chữa của luật sư Sơn, được thể hiện trong điểm 4, điểm 5:

“Facebook là một website mạng xã hội, người dùng có thể tham gia các mạng lưới để liên kết và giao tiếp với người khác. Mọi người cũng có thể kết bạn và gửi tin nhắn cho họ, và cập nhật trang hồ sơ cá nhân của mình để thông báo cho bạn bè biết về chúng. Như vậy, việc Đinh Nhật Uy lập trang facebook cá nhân của mình tên “Đinh Nhật Uy” là quyền tự do ngôn luận, quyền được thông tin của công dân được Điều 69, Hiến pháp năm 1992 và sửa đổi, bổ sung năm 2001, quy định:

“Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí; có quyền được thông tin; có quyền hội họp, lập hội, biểu tình theo quy định của pháp luật.”

Khoản 2 Điều 19 Công ước Quốc tế về những quyền dân sự và chính trị 1966 (Việt Nam tham gia năm 1982), quy định:

“Mọi người đều có quyền tự do phát biểu quan điểm; quyền này bao gồm quyền tự do tìm kiếm, tiếp nhận, và phổ biến mọi tin tức và ý kiến bằng truyền khẩu, bút tự hay ấn phẩm, dưới hình thức nghệ thuật, hay bằng mọi phương tiện truyền thông khác, không kể biên giới quốc gia”.

Điều 19 Tuyên ngôn nhân quyền Liên hợp quốc 1948, quy định:

“Ai cũng có quyền tự do quan niệm và tự do phát biểu quan điểm; quyền này bao gồm quyền không bị ai can thiệp vì những quan niệm của mình, và quyền tìm kiếm, tiếp nhận cùng phổ biến tin tức và ý kiến bằng mọi phương tiện truyền thông không kể biên giới quốc gia.

5. Việc sử dụng Facebook chưa được một văn bản quy phạm pháp luật nào điều chỉnh. Nên không thể coi việc sử dụng facebook là một quyền tự lợi dụng các quyền tự do dân chủ. Nguyên tắc “công dân được làm những gì pháp luật không cấm”. Việc người khác comment trên trang facebook cá nhân của Đinh Nhật Uy thì không có cơ sở pháp lý nào để cáo buộc Uy phải chịu trách nhiệm về nội dung đó”.

Trước hết, đồng ý với luật sư Sơn, facebook là một website mạng xã hội, ai cũng có thể lập với tài khoản riêng của mình. Người sử dụng có thể dùng tên thật hay giả, hồ sơ, lý lịch giả… tùy theo mục đích, nhu cầu sử dụng. Trong thực tế, một số người đã dùng tên giả lập facebook để lừa gạt các cô gái nhẹ dạ, cả tin hay để đi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, thậm chí nhiều người còn tập hợp lực lượng tiến hành khủng bố, chống lại các thể chế... Những vụ này nếu chịu khó tìm hiểu thì không thiếu trên mạng, xảy ra ở Việt Nam và cả nước ngoài. Còn Đinh Nhật Uy thì sao? Uy đã đứng tên trên facebook với đúng tên mà cha mẹ sinh ra đã đặt, tức là quang minh chính đại, không giấu diếm và như vậy đã chính thức xác nhận trách nhiệm của mình đối với tài khoản facebook nói trên.

Nhưng việc sử dụng trang facebook mang tên Đinh Nhật Uy thì sao? Theo Cáo trạng của Viện Kiểm sát và kết luận điều tra của cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Long An thì Đinh Nhật Uy đã sử dụng facebook cá nhân đăng tin có nội dung chỉ trích, phê phán, chế nhạo hoạt động của các cơ quan tư pháp, bôi nhọ, xúc phạm đến một số cá nhân lãnh đạo Nhà nước…

(Việc sử dụng Facebook để thực hiện hành vi phạm tội của Đinh Nhậ Uy là hành vi đáng lên án, ảnh: Nguồn Internet)

Có thể nói nếu là trang facebook cá nhân và chỉ dùng cá nhân (người lập sử dụng chế độ privacy - tự xem, tự sướng một mình) thì những nội dung đó có lẽ các cơ quan bảo vệ pháp luật cũng chưa quan tâm đến. Thế nhưng: Đinh Nhật Uy đã chủ động chia sẻ đường link liên kết dẫn đến nhiều blog, facebook cá nhân khác để họ có thể đọc, chia sẻ, bình luận. Hơn nữa, việc làm của Uy đã kéo dài trong một thời gian dài, là một hành động có ý thức của một con người đã trưởng thành.

Cho nên có thể thấy hành vi của Uy đã rất nghiêm trọng, không dừng lại ở quyền bày tỏ chính kiến của cá nhân nữa mà mang tính phổ biến, quảng đại, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh trật tự, vi phạm pháp luật hình sự, đòi hỏi phải được ngăn chặn và trừng trị kịp thời.

Do đó lập luận như luật sư Sơn, việc lập và sử dụng facebook phù hợp với Điều 69 Hiến pháp 1992 và Điều 19 Công ước 1966 về quyền dân sự và chính trị là không đúng.

Và cũng xin được nhắc luật sư Sơn rằng, luật sư đã cố tình quên đi quy định rất quan trọng trong Công ước quốc tế và những quyền dân sự và chính trị. Xin được trích lại nguyên văn điều này.

“Điều 19:

1. Mọi người đều có quyền giữ quan điểm của mình mà không bị ai can thiệp.

2. Mọi người có quyền tự do ngôn luận. Quyền này bao gồm tự do tìm kiếm, tiếp nhận và truyền đạt mọi thông tin, ý kiến, không phân biệt lĩnh vực, hình thức tuyên truyền bằng miệng, bằng bản viết, in, hoặc dưới hình thức nghệ thuật, thông qua bất kỳ phương tiện thông tin đại chúng nào tuỳ theo sự lựa chọn của họ.

3. Việc thực hiện những quyền quy định tại khoản 2 điều này kèm theo những nghĩa vụ và trách nhiệm đặc biệt. Do đó, việc này có thể phải chịu một số hạn chế nhất định, tuy nhiên, những hạn chế này phải được quy định trong pháp luật và là cần thiết để:

a) Tôn trọng các quyền hoặc uy tín của người khác,

b) Bảo vệ an ninh quốc gia hoặc trật tự công cộng, sức khoẻ hoặc đạo đức của xã hội”.

Công ước này ủng hộ các quyền cá nhân nhưng cũng lưu ý rằng các quyền đó phải phù hợp với luật pháp mỗi quốc gia do những đặc thù về điều kiện, hoàn cảnh mỗi nước. Mà mỗi cá nhân, công dân ở quốc gia nào thì phải tuân thủ pháp luật quốc gia đó, bất kể công dân đó là ai. Cựu Đại sứ Mỹ tại Việt Nam, ông Peterson cũng đã từng nói: “Đến quốc gia nào thì phải tuân thủ luật quốc gia đó”. Lẽ nào Đinh Nhật Uy lại là một ngoại lệ./.