Home
»
XÃ HỘI
» Múa minh họa... xin đừng thành thảm họa
Thứ Bảy, 27 tháng 4, 2013
Unknown
Múa minh họa (phụ họa) trên sân khấu chuyên nghiệp cũng như
không chuyên đã trở nên quá quen thuộc đối với khán giả, đến nỗi người ta không
còn nhớ nổi xuất xứ của nó từ đâu, từ bao giờ chỉ biết rằng trong thời gian gần
đây, đâu đâu chúng ta cũng dễ dàng bắt gặp múa minh họa xuất hiện một cách tràn
lan trên sân khấu của nhiều loại hình nghệ thuật khác nhau…
Múa minh họa phục vụ những chương, đoạn trong các chương
trình nghệ thuật ca múa nhạc. Múa minh họa, phụ họa nhằm mục tiêu làm sáng tỏ
chủ đề của lễ hội, lễ kỉ niệm, khánh thành… Có thể nói, múa xuất hiện ở mọi sự
kiện, mọi loại hình nghệ thuật khác nhau từ ca, nhạc, xiếc, sân khấu cho đến
văn, thơ, mĩ thuật… cũng mượn múa để giãi bày.

Trong bài viết này, tôi không có tham vọng đi sâu vào vấn đề
học thuật của thuật ngữ “múa minh họa” mà chỉ xin được hiểu một cách nôm na múa
minh họa là hình thức múa tòng, múa đệm mang tính chất làm nền cho một loại
hình nghệ thuật khác, trong đó nghệ thuật múa không đóng vai trò chủ chốt,
không giữ vị trí chủ thể…
 |
Múa phụ họa, minh họa hay “thảm họa”
|
Không thể phủ nhận múa minh họa có thể tôn vinh, làm sáng tỏ
ý đồ nghệ thuật cho tác phẩm ca, nhạc… nó khiến khán giả được thưởng thức ca,
nhạc không chỉ bằng thính giác mà cả bằng thị giác…
Hẳn không ai còn xa lạ gì với bài hát Việt Nam quê hương tôi
của nhạc sĩ Đỗ Nhuận, và hẳn khó có ai có thể quên được những hình tượng múa
minh họa của ca khúc này với những con sóng biển rì rào, những tà áo dài thướt
tha và những chiếc nón quê hương đã tạo nên một đất nước Việt Nam hiền hòa, mến
khách. Múa đã khiến Việt Nam quê hương tôi hiện ra thanh bình, giản dị,
chân thực và thân thiện. Những người bạn quốc tế dù không biết, không rành tiếng
Việt vẫn có thể hình dung ra đất nước Việt Nam nồng ấm, đậm đà hồn quê từ những
hình ảnh của màn múa minh họa này. Ca và Múa ở đây đã hòa vào nhau thành một tổng
thể lô gic hợp tình, hợp lí.
Tuy nhiên, cũng bởi nội hàm của hai từ minh họa đã mang trong
nó một vị trí không chính chuyên nên nhiều người (từ các nhà quản lí, các nghệ
sĩ sáng tác, nghệ sĩ biểu diễn đến khán giả…) đều có quan điểm dễ dãi, qua loa,
ít chú tâm đến vấn đề chất lượng nghệ thuật của múa minh họa, không quan tâm đầu
tư cho hiệu quả dẫn tới tình trạng múa minh họa trở nên “vô tổ chức”, khó kiểm
soát. Hiện nay, hiện tượng một tiết mục múa minh họa, có thể lắp ghép với bất
kì… ca khúc, bản nhạc nào đã trở thành chuyện “thường ngày ở huyện”. Hiện
tượng ca, nhạc một đằng, múa một nẻo theo kiểu “mạnh ai nấy làm” ngày càng trở
nên phổ cập. Hệ lụy là xuất hiện thứ “hàng hóa” theo kiểu “sản xuất hàng loạt,
sản xuất theo dây truyền, theo đơn đặt hàng” trong múa minh họa đã trở nên phổ
biến … Cũng bởi vậy, tình trạng (cả trên sân khấu quần chúng và chuyên nghiệp),
múa không ăn nhập gì với ca khúc, bản nhạc xuất hiện tràn lan. Múa trở thành “mốt”
không thể thiếu trên sân khấu ca nhạc; ngay cả hòa nhạc, tấu nhạc cũng đưa múa
vào một cách vô lối, múa tràn sân khấu, múa “lấn át” hết vị trí của dàn nhạc
làm cho người xem cũng trở nên hoang mang tự hỏi không biết mình đang được thưởng
thức loại hình nghệ thuật nào? Nhạc hay múa?!. Dường như tác phẩm ca, nhạc nào
không có nhảy múa minh họa, phụ họa là người ta cảm thấy không yên tâm. Đến cả
trên sân khấu ca múa nhạc chuyên nghiệp trong những kì liên hoan, hội diễn toàn
quốc khán giả cũng khó có thể tìm ra được ca khúc hoặc bản nhạc nào trong
chương trình nghệ thuật của các đơn vị tham dự mà không có múa góp phần.
Điều đó càng khiến múa trở nên lố bịch, trở thành một hình thức
nghệ thuật trá hình, lấp liếm đi sự chuyên nghiệp của loại hình nghệ thuật khác
và vô hình chung chính múa cũng tự đánh mất đi vị thế và sự chuyên nghiệp của
mình.

Những điều này dẫn tới nghịch lí là xuất hiện một bộ phận lớn
công chúng trẻ tuổi không mấy mặn mà với nghệ thuật múa chuyên nghiệp nhưng dường
như lại cảm thấy trống vắng, thiếu thốn khi một tác phẩm ca hoặc nhạc nào không
có nhảy, có múa. Chính cách nhìn nhận này khiến những nghệ sĩ múa chuyên nghiệp
cảm thấy mình bỗng nhiên trở thành đứa con bị bỏ rơi, hắt hủi. Và tiếc thay, đó
lại là niềm vui, là cơ hội cho những nghệ sĩ năng lực ở mức tầm trung có chút
tư duy thị trường giành “đất” để mặc sức tung hoành, chạy sô … Có lẽ điều đó
cũng lí giải cho hiện tượng trong khi nghệ thuật múa chuyên nghiệp vẫn đang
loay hoay, xoay sở tìm cách thu hút sự quan tâm của khán giả thì các vũ đoàn lại
đua nhau “mọc lên như nấm”, chiếm lĩnh thị phần múa trong các chương trình nghệ
thuật …
Nguyên nhân dẫn tới nghịch lí trên chỉ có thể là do:
- Một là, những sáng tác của các nhạc sĩ (các bản nhạc, bài
ca) không đủ sức hấp dẫn, không khiến người nghe rung động nên người ta phải nhờ
đến múa phụ trợ. Hoặc có thể ca sĩ hát chưa thật hay, chưa đủ sức cuốn hút nên
phải “mượn” màu mè của múa để làm vui mắt khán giả!
- Hai là, hiện tượng người người làm ca sĩ đã khiến sân khấu
ca nhạc trở nên nhốn nháo, khó phân biệt chính – tà nên nhiều ca sĩ trẻ thay vì
phấn đấu bằng quá trình lao động nghệ thuật nghiêm túc thì họ lại tìm cách gây
sự chú ý bằng nhảy múa,…
- Ba là, xuất phát từ thị hiếu của đông đảo khán giả trẻ
thích khuấy động, ưa nhảy múa hơn là lắng tâm nghe những lời ca, nét nhạc…
- Bốn là, các nhà quản lí, các cơ quan chức năng cấp phép tổ
chức biểu diễn còn qua loa, đại khái trong khâu kiểm duyệt chất lượng nghệ thuật
của các tác phẩm trước khi đưa ra công chúng.
- Năm là, các phương tiện truyền thông đại chúng như:
internet, truyền hình, báo chí… dành nhiều thời lượng phát sóng, đưa tin cho vấn
đề này cũng chính là công cụ trực tiếp cổ súy cho thể loại ca nhạc có nhảy, múa
minh họa trở nên phổ biến và khó kiểm soát hơn.
Chỉ đến khi cảm thấy quá phản cảm, lố lăng người ta mới giật
mình thảng thốt và tự hỏi liệu có cần không múa minh họa, phụ họa?!
Đây cũng là vấn đề gây nảy sinh nhiều cực đoan trong giới nghệ
sĩ múa chuyên nghiệp bởi cách suy nghĩ: trong khi mình làm việc chỉn chu,
nghiêm túc thì không được trân trọng và chật vật trong nỗi lo “cơm áo gạo tiền”
còn kẻ ăn theo, họa vào lại được ưu ái, thiên vị…
Dẫu biết rằng múa minh họa có những tác dụng tích cực của
riêng nó nhưng nếu chỉ vì “mốt” mà bất cứ bản nhạc, bài ca nào cũng đưa múa vào
sẽ gây phản tác dụng. Người xem, người nghe sẽ không còn phân biệt nổi múa minh
họa cho ca nhạc hay ca nhạc phụ họa cho múa. Tất cả đều trở thành một sự nhạt
nhòa, không biết đâu là chính, đâu là phụ… ca, nhạc chẳng nên hồn, múa chẳng
nên thân…
Liệu có tiết mục múa minh họa nào có thể bộc bạch được hết cảm
xúc xốn xang, rạo rực, biểu hiện được cái thổn thức, diệu vợi, da diết của người
con gái… bao năm tháng chờ đợi người lính… sao mãi không về… ấy trong ca khúc
Sông Lô của Nhạc sĩ Văn Cao? Có điệu múa minh họa nào lột tả được cái hồn, cái
vị lắng sâu, tha thiết, cái vẻ tươi vui và khí chất hào hùng, hừng hực trong ca
khúc “Người Hà Nội” của Nguyễn Đình Thi? Chỉ cần khi lời ca Đây Hồ Gươm – Hồng
Hà – Hồ Tây, đây lắng hồn núi sông ngàn năm… được cất lên là người ta đã có thể
nhắm mắt mà hình dung ra được một Hà Nội nồng nàn, một hình ảnh “Người Hà Nội”
hiện ra với tất cả vẻ đẹp hào hoa, lung linh làm rung động bao trái tim những
người Việt Nam. Múa minh họa liệu có cần chăng ở những ca khúc như thế?!
Vậy làm sao để múa minh họa phát huy đúng vai trò của mình,
sát cánh cùng các loại hình nghệ thuật bạn, tôn vinh được những cái hay, cái đẹp
của nhau lên… để không trở thành một thảm họa khiến người yêu nghệ thuật phiền
lòng, trăn trở vẫn đang là vấn đề thời sự nóng hổi khiến nhiều nhà sáng tác,
sáng tạo nghệ thuật quan tâm tìm một hướng đi…
Làm sao để múa minh họa không trở thành “hình nhân thế mạng”
cho những gì được coi là nhảm nhí, để sao cho múa không lấn át đi vị trí trung
tâm của loại hình nghệ thuật khác mà vẫn giữ được vị thế của mình trên sân khấu
vẫn là điều mà nhiều người yêu nghệ thuật mong chờ.
THANH HOA
BÀI VIẾT LIÊN QUAN: DÂN LUẬN,
GIÁO DỤC,
XÃ HỘI
FACEBOOK COMMENTS
Múa phụ họa hay còn gọi là múa yểm trợ là hình thức mà các vũ công làm sống động thêm bài nhạc của ca sĩ ! còn bây giờ thì hát kệ ông ! tôi cứ ngắm mấy em chân dài múa may cái đã ! em nhảy đẹp múa hay hở nhiều thì bài ông hay còn không thì chưa biết thế nào ! Đúng là thảm họa ! Múa giờ chả thấy liên qua gì đến bài nhạc cả @@
Trả lờiXóaQuả thật khi xem một tiết mục nào đó có phần múa phụ họa thì có cảm giác vừa sôi động, vừa lôi cuốn hơn hẳn là hát chay. Có điều rằng mình cũng đi xem một số lần biểu diễn thấy hơi phản cảm, thậm chí là lố lăng quá, đến những người trẻ tuổi như mình còn cảm thấy tức mắt, huống chi là mấy bác, mấy ông, bà nhà ta. Nói chung làm gì thì làm cũng nên có một cái thứ gọi là chuyên nghiệp một tí, đừng có lố lăng, phản cảm quá, mất mặt lắm.
Trả lờiXóaCũng khó bỏ con mẹ nó lên ấy chứ, ranh giới giữa nghệ thuật và sự lố lăng khó nói lắm, như việc ngay một bức tranh mình nhìn vào chả thấy đéo gì là nghệ thuật, mà trong đó mấy thánh phán là đầy tính nghệ thuật, sự sáng tao... đủ mọi trò, Cái này cũng thế múa may quay cuồng chả biết thế nào mà lần được, có điều làm gì đừng để phản cảm cho người xem là được
Trả lờiXóaGiờ mà các ca sĩ nghệ sĩ biểu diễn muốn nổi tiếng mà không khoe da khoe thịt thì chỉ đến mục thất mới nổi tiếng được. Chính vì vậy đã có nhiều thảm họa được thiết lập chỉ vì cái tính hiếu thắng chơi trội để nổi tiếng này mà
Trả lờiXóađi nghe các nhạc giờ thì chuyển thành đi xem ca nhạc. nghe hát thì dở ẹc mà nhìn múa sexy quá nên lấn át hết cả phần hát. nhiều người cũng nhờ mấy cái thảm họa này mà nổi lên như cồn đấy
Trả lờiXóahát hò thì ít, mà múa máy thì nhiều. gì chứ mấy cái này thì mấy nhóm nhạc Hàn Quốc phải được công nhận đứng đầu luôn. như nhóm SNSD chẳng hạn, mấy thằng phòng mình nghe nó hát chả hiểu đếch gì, thế nhưng thấy cô nào nhảy cũng đẹp, uốn éo tốt thì mê phải biết.
Trả lờiXóanhưng mà các bác cũng phải công nhận là vừa hát vừa múa phụ họa chắc chắn sẽ hấp dẫn hơn hẳn so với chỉ độc mỗi mình hát thôi, thằng em nói có đúng không? mấy tiết bục của anh Đàm Vĩnh Hưng hay là của chị Hà Hồ chẳng hạn. em thấy phần múa phụ họa rất chuyên nghiệp, và rất hút mắt đấy thôi.
Trả lờiXóaHát kèm múa phụ họa sẽ giúp cho bài hát trở lên hay và sinh động hơn, nhưng hiện nay thấy có nhiều tiết mục của các ca sĩ có múa phụ họa thật đấy nhưng dường như là chỉ để phô trương, khoe mẽ nhiều hơn là phụ họa cho bài hát, nhiều lúc trông còn thấy thật là kệch cỡm, khó chịu
Trả lờiXóaxem mấy bài hát bây giờ nhiều lúc thấy buồn cười kinh. Lời bài hát thì dở ẹc, chẳng có ý nghĩa gì mà nhìn mấy em múa phụ họa thì sexy vô đối, như kiểu quảng cáo người ấy chứ chẳng phải là quảng cáo bài hát. nhiều người cũng nhờ mấy cái thảm họa này mà nổi lên như diều gặp gió đấy
Trả lờiXóaBài này nói rất đúng. Từ mấy năm trở lại đây, hầu hết các chương trình ca nhạc đều có múa mình họa. Ngoài 5 vấn đề được nêu trong bài thì vấn đề nữa đó là lôi kéo khán giả. Ca sĩ mặc sex sẽ bị ném đá nhưng phụ họa thì không thấy ai nhắc đến, hầu như các màn phụ hòa đều theo chiều hướng gợi cảm và sex.
Trả lờiXóaMúa là để tôn thêm ý nghĩa cũng như tạo nên vẻ hấp dẫn cho mỗi bài hát. Thế nhưng không phải cứ "múa là được", điều quan trọng là phải múa cái gì, múa như thế nào để cho phù hợp với mỗi bài hát, đơn giản bởi vì mỗi bài hát mang một giai điệu, một ý nghĩa khác nhau, có thế thì mới làm tăng thêm giá trị của bài hát được.
Trả lờiXóachuyện vui giải trí :
Trả lờiXóahttps://www.youtube.com/watch?v=4CyX7OiG6zc